Door Joris Leijten.
In een mooie recensie van ons nieuwe boek “Ben je boos pluk een roos…” van Biblion (Bibliotheekcentrale) staat een zin met een mooi begrip. Ik citeer:
“De verhaaltjes zijn in eenvoudige, vriendelijke stijl geschreven en zijn bedoeld om voor te lezen en samen te bespreken, met reflectievragen voor ouder en kind. ”
Een ‘vriendelijke stijl’ wordt hier gezegd. En daar ben ik heel blij mee. In het woord vriendelijk zit het woord “vriend”. Onze stijl van schrijven wordt beschouwd als een vriend; wij zijn een vriend ten opzichte van de mensen die onze tekst lezen. En dat willen we graag. Want een vriend is een gelijke, een vriend is iemand die je graag ziet. In tegenstelling tot iemand die een preek houdt, waar sprake is van een ongelijke positie van iemand die weet wat goed en niet goed is en een ander die dat niet weet en moet worden onderwezen. Een preker willen wij niet zijn, want er zijn veel meningen en die kunnen naast elkaar bestaan. Maar we vinden het wel fijn als die meningen worden uitgewisseld vandaar ons praatverhaal met in het boek de aantekening dat “het ontbreken een zogenaamd juist antwoord voorkomt dat het gesprek een leeractiviteit wordt, die moet leiden naar die ene ‘goede úitkomst.”
Wij maken géén leer-boeken.
Wat vindt Meisje Bloem van een vriend. Meisje Bloem zegt: ‘Een vriend is iemand die lijkt op mij. Hij is net zo aardig. Als ik lach, lacht hij ook. Als ik een snoepje pak zonder te vragen, pakt mijn vriend ook een snoepje. Als ik zeg dat dat niet aardig is, dan vindt mijn vriend dat ook.’ Meisje Bloem zegt: ‘Met een vriend ben je niet alleen.’(5. De pop). Meisje Bloem vindt dat de pop die zij op zolder vindt haar vriend mag worden: ‘Jou kan ik net goed gebruiken’, zegt ze, ‘jij wordt mijn vriend.’ De pop kijkt blij. Daaruit begrijpt Meisje Bloem, dat de pop haar vriend is. ‘Goed’, zegt ze, ‘we blijven altijd samen.’ Ze kijkt de pop aan en die knikt. Ze zegt: ‘Leuk om een vriend te hebben.’
Een vriend is een gekozen mens die lijkt op jou. Deze heeft dezelfde gevoelswaarden, gedachten, is aardig. Een vriend is bijna een kopie van jezelf.
Een persoon die onvoorwaardelijk voor je staat en je helpt waar dat kan. Met een vriend kan je eindeloos praten, die je begrijpt.
Denker des vaderlands en Filosoof Paul van Tongeren¹ schrijft dat het woord “vriend” gelieërd is aan het Griekse woord ‘houden van’. Een vriend houdt van jou en vrienden houden van elkaar en ze houden van dezelfde dingen. Vrienden zijn aardig voor elkaar. Een “vriendelijke stijl” is dus aardig, een met gevoelswaarden als de lezer, gemaakt boek. Lief maar ook het tegendeel niet agressief, niet druk. Het prentenboek Meisje Bloem kreeg nog niet predicaat van een ‘vriendelijke stijl’ maar volgens mij is Meisje Bloem ook een vriendelijk boek en zijn onze andere boeken vriendelijke boeken.
De definitie van een vriend van Meisje Bloem is mooi en herkenbaar. Ondanks dat ze het toepast op een ‘zielloze pop”. Maar dat kan: iemand, maar ook ‘iets’, kan je vriend zijn, zoals een boek. We “houden van” een pop of van een boek als een vriend Wat zou het mooi zijn als al onze boeken het predicaat “vriendelijk” waardig zijn. Dan zou de uitgeverij Joleijt vriendelijke boeken maken en een vriend zijn van de lezer. Een vriend van de lezer willen wij graag zijn. Héél graag!
- Denker des Vaderlands Paul van Tongeren: ‘Als liefde lukt, lijkt ze op vriendschap’ – Filosofie Magazine Ons woord ‘vriend’ is etymologisch verwant met ‘vrijen’; het Griekse woord voor vriend, philos, hoort bij het werkwoord philein, zoals het Latijnse amicitia hoort bij amare. Beide betekenen ‘houden van’ of ‘beminnen’. Vrienden houden van elkaar.