Door Joris Leijten.
Deze weken is het in Nederland, Boekenweek. Het thema is ‘Rebellen en Dwarsdenkers’. De initiatiefnemers denken aan rebellerende dwarsdenkende schrijvers of aan rebellerende dwarsdenkende personages in de boeken die zij schreven. De Boekenweek is bedoeld voor volwassenen. Het prentenboek Meisje Bloem voor kinderen past voor mij in de volwassen Boekenweek omdat volwassenen het boek ook leuk vinden. Bovendien is Meisje Bloem een dwarsdenker omdat ze haar eigen weg gaat. Die weg kan verschillen van de weg die anderen gaan. Dat is confronterend voor wie vindt dat Meisje Bloem pas lief is als Meisje Bloem doet wat zij zeggen, zoals Oom Ben in het verhaaltje van de fopneus, (17. De fopneus) die haar niet-vriendelijk “eigenwijs” noemt en de buurman, en tante Bet en de meester van school (18. De spiegel) die haar opvoeden naar hun norm. Meisje Bloem zegt dat zij ook lief is, als ze doet, wat ze zelf graag wil.
Meisje Bloem kiest haar eigen weg. Ze is een originele denker. Dat komen we te weten door wat ze zegt over woorden die haar opvallen. ‘’ ‘Eigen weg’, zegt ze, ‘is als je wilt slapen met je hoofd op de plek van je voeten’.”
Elk verhaaltje eindigt met zo’n beschouwende vraag waar ze zelf een origineel antwoord op geeft. Uit haar antwoorden blijkt dat zij onafhankelijk denkt, “dwars” tegen de heersende mening in, want wie slaapt er nu met zijn hoofd aan het voeteneind. Meisje Bloem zegt: ‘Eigen weg is als je denkt: ik ben Bloem, zo wil ik het doen.’
Meisje Bloem is een dwarsdenker, maar voor mij ook een rebel omdat zij in opstand komt tegen de wens van haar moeder om naar beneden te komen en meneer en mevrouw Jansen te begroeten van wie zij vindt dat ze alleen praten met haar vader een moeder en nooit met haar. (37. Een stoel)Ze creëert een eigen leukere wereld op haar zolder, waarin haar mening telt. Ze is een voorbeeld voor andere kinderen die ook zelf willen denken en zullen uitgroeien tot mooie zelfverzekerde, assertieve mensen.
Mogelijk zijn wij, de schrijvers Clémence Leijten en ik ook wel ‘dwarsdenkers’. We maken boeken met een eigen karakter; wat betreft inhoud, maar ook wat betreft vormgeving. Alle plaatjes zijn bijvoorbeeld zwart wit, hetgeen ruimte geeft, vinden wij, voor het invullen van een eigen, persoonlijke kleur. Boekhandelaren zeggen: ‘Een boek is pas verkoopbaar als het een hoogglans gekleurde harde kaft heeft.’ Ons prentenboek wijkt af van die standaard en daarom moet ik als uitgever er hard aan trekken om het boek “aan de man” te brengen. Het boek wijkt af, maar is dit niet ook mooi? En is het niet door zijn vorm opmerkelijk?
Meisje Bloem, Madame Poubelle, Meneer Boek zijn allemaal dwarsdenkende personages, die een beetje anders denken dan de gemiddelde mens. Ik geef een platform aan deze personen en daar heb ik een bedoeling mee. Ze zetten mij aan het denken hoe goed het is om ook op je eigen oordeel af te gaan, maar ook hoe goed het is te luisteren naar wat zij denken en om samen de wereld een beetje leuker te maken . Het overkoepelende motto van de prentenboeken reeks “Een leukere wereld”.
Dwarsdenker is voor mij een ‘geuzennaam’ en dat is het ook voor de initiatiefnemers van het Boekenweek thema. Op internetpagina las ik: “De 85ste Boekenweek staat in het teken van hen die ons voorstellingsvermogen vergroten: de rebellen en dwarsdenkers. Het lezen van boeken zet namelijk aan tot nadenken, zodat lezers begrip ontwikkelen voor anderen en minder vasthouden aan vooroordelen (bron: KVB Boekwerk, De impact van het boek). Van de dromerige dwarsdenker die veilig thuis afreist naar een andere wereld tot de rebel die zijn messcherpe pen als wapen gebruikt tegen de status quo. In de literatuur is er ruimte voor al die geluiden. Het lef van schrijvers om taboes te doorbreken en een steen in de vijver te gooien is van levensbelang voor onze samenleving. Daarom koesteren we de vrijheid die door schrijvers genomen wordt om tegen de stroom in te werken, om dwars en vervelend te zijn, onaangepast en onafhankelijk.” (bron: www.boekenweek.nl ) Meisje Bloem is een dwarsdenker en past in die visie. Ik ben trots op Meisje Bloem als dwarsdenker om de wereld een beetje leuker te maken.