Door Clémence Leijten.
Meisje Bloem vindt op haar zolder een pop. Meisje Bloem pakt de pop. Ze vindt hem lief. ‘Jou kan ik net goed gebruiken’ zegt ze, ‘jij wordt mijn vriend.’ De pop kijkt blij. Daaruit begrijpt Meisje Bloem, dat de pop haar vriend is. ‘Goed’, zegt ze, ‘we blijven altijd samen.’ Ze kijkt de pop aan en die knikt. Ze zegt: ‘Leuk om een vriend te hebben.’
Maar Bloem wat is dat dan, een vriend? Meisje Bloem denkt na over een vriend. Meisje Bloem zegt: ‘Een vriend is iemand die lijkt op mij. Hij is net zo aardig. Als ik lach, lacht hij ook. Als ik een snoepje pak zonder te vragen, pakt mijn vriend ook een snoepje. Als ik zeg dat dat niet aardig is, dan vindt mijn vriend dat ook.’ Meisje Bloem zegt: ‘Met een vriend ben je niet alleen.’ (5. Een pop.)
Meisje Bloem is altijd alleen op haar zolder. Ze praat wel, maar alleen met zichzelf en met een innerlijke stem, die de stem van haar geweten zou kunnen zijn. Ik zou willen weten hoe haar stem klinkt. Is hij daadkrachtig, is hij zacht en lief, is hij giechelend. Dat weet je niet als je iemand tegenkomt in een boek. Gelijk dat ik dit opschrijf weet ik hoe weinig ik me bewust was van mijn eigen stem. Onze stem is uniek, weet ik nu. Geen enkele stem is hetzelfde; onze stem is net zo uniek als onze vingerafdruk. Met je stem laat je zien wie je bent. Nooit eerder heeft iemand mij daarop gewezen. Mijn ouders niet, niet de juffrouw van school, maar het kwam ook niet ter sprake in mijn opleiding cultureel werk en bij de psychologie die ik later studeerde.
Sinds een aantal maanden verdiep ik mij in mijn stem, omdat het praten me moeite kostte en ik er moe van werd. Mijn stem stoorde mij omdat hij piepte en kraakte als de stem van een heks. Op gelukzalige momenten in je leven is er dan opeens iemand die dat begrijpt. Die doorziet dat mijn hekse stem niet hoeft als ik mijn stem ondersteun met mijn middenrif en niet met mijn keel. Een kwestie van ademhalen met je buik! Ze zet in op de “accent” methode.
“Doe alsof je een kat wegjaagt: ksst.”, zegt ze. “Doe alsof je een kaarsje uitblaast: Pfft. Voel dat je buik naar binnen gaat. Adem uit op sj of fff met een buikstootje. F-fff en Sjjjjj.” Ze zegt dan: “Begin met stemgeven, en geef halverwege een buikstootje: Ha-aa. Ho-oo. He-ee. Hu-uu. Hoe-oe. Hie-ie enz. De buik gaat in twee delen naar binnen. Het tweede deel – het accent, is het belangrijkst. Hou je stem laag maak geen spanning in je keel. Hou een lange nek. Laat aan het eind de buik weer los. Zeg dan de zinnetjes: Hal-lo. Ga weg. Kom hier. Laat los. Ga door. Hou vol. Goed zo.!”. Maar eerst hebben we gepraat over wat een stem eigenlijk betekent.
Het was duidelijk dat ik nadacht over een gesprek dat ik wilde voeren, ik nadacht over de inhoud; over wat ik wilde zeggen. Maar nu weet ik dat ik iets zeg, minstens zo belangrijk is wat ik zeg. De klank van mijn stem, mijn toon en uitspraak geeft veel prijs over mijn gevoelens, bedoelingen en overtuigingskracht. Daarvan was ik mij niet bewust. Mijn stem spiegelt, begrijp ik nu, wat ik denk, wat ik voel en wat ik wil. Je kunt in mijn stem horen wie ik ben.
Mijn logopediste zegt: “Onze stem kan een boodschap indringender, geheimzinniger, grappiger of zelfs cynisch maken. Het is een prachtig instrument dat we altijd bij ons dragen, en waarmee we veel kunnen bereiken, als we weten hoe we onze stem moeten gebruiken.” Zij zelf, zegt ze, wérkt met haar stem. “Wil ik een gunst van iemand, dan ben ik bewust lief in de klank van mijn stem. Als iets moeilijk is, kies ik bewust voor een grapje.” Ik ken dat afstemmen op de ander wel: als ik een tekst schrijf en zorgvuldig mijn woorden kies. En als ik wat zeg, kies ik ook zorgvuldig mijn woorden maar kies ik nooit bewust voor een bepaalde klank van mijn stem.
Ik leer van mijn logopediste dat mijn stem wordt beïnvloed door verschillende factoren. Dat ik een vrouw ben en of een man. Dat ik gezonde stembanden heb. Of ik de techniek van het spreken en ademen beheers. Of ik gespannen ben en emoties heb. Ik zelfvertrouwen heb. Of de lucht om mij heen schoon is. Het geluid om mij heen mij niet belet te praten. Sommige factoren heb ik niet in de hand, maar ik kan wel leren omgaan met mijn stem. Ik kan technieken aanleren om mijn stem, effectiever, krachtiger en expressiever te gebruiken.. Daar ben ik nu mee bezig. Meisje Bloem, hoe klink jij?