Door: Joris Leijten
Sinds de publicatie van het prentenboek “Meisje Bloem” hebben wij veel enthousiaste reacties ontvangen, niet alleen van jonge lezers (de doelgroep) maar ook van volwassenen. Dit leidde ons tot de vraag; wat is de sleutel van dit succes?
“Meisje Bloem” is een totaalproject met naast het prentenboek ook een lesboek, poppenvoorstelling, website en Facebookpagina allemaal over hetzelfde meisje met haar filosofische zoektocht en vragen.
Over het prentenboek, dat de basis is van dit project, is goed nagedacht zowel qua inhoud als vormgeving.
Ieder van de 52 korte verhalen heeft een zelfde opbouw van maar één pagina, circa 225 woorden. Dit geeft herkenning en rust in het lezen.
Ieder verhaal is een drieluik:
‘Er hangt een pak van bruin papier aan een spijker. Wat zou erin zitten, Bloem? Meisje Bloem pulkt aan het papier en gluurt naar binnen. ‘Het zijn bloemen in een bos’, zegt ze, ’bruine bloemen.’
- In de tweede alinea overdenkt zij het voorwerp: Wat is het? Wat heeft het meegemaakt? Dan maakt ze het een onderdeel van haar spel.
‘Meisje Bloem kijkt naar de bos bloemen. Er zit een lint omheen. Het is van een feest, denkt ze, van mensen die trouwden. Ze zegt: ‘Het is van een trouwfeest van lang geleden dat kun je zien, want anders hadden de bloemen nog een kleur gehad.’ Meisje Bloem zegt: ‘Het was een mooi feest, want anders hadden de mensen die bloemen niet bewaard.’
- In de derde en vierde alinea trekt ze een conclusie en wordt de vraag gesteld “wat is dat dan ….. ?” Het is een filosofische vraag waar ze zelf een ludiek antwoord op geeft, waar ze mee verder kan.
‘Meisje Bloem haalt de bos uit het papier. De blaadjes van de bloemen vallen allemaal naar beneden. ‘Zonde’, zegt ze, ‘de blaadjes zijn er afgevallen.’ In haar hand heeft ze nog alleen de takken. Meisje Bloem zegt: ‘Jammer, nu is het verhaal verloren.’
Maar Bloem, wat is dat dan, bewaard? Meisje Bloem denkt na over bewaard. Meisje Bloem zegt: ‘Bewaard is, dat je iets zo mooi vond, dat je het voor altijd wilde houden. Dat je het daarom op de zolder legde omdat je steeds weer wilde kijken. Als je kijkt, word je weer blij.’Meisje Bloem zegt: ‘Ik word niet blij van bruine bloemen, maar dat komt omdat ik niet weet, wat het voor mooie bloemen zijn geweest.’(23. De bos bloemen)
Als illustratie van elk verhaaltje is op de linker pagina naast het verhaal letterlijk een drieluik aan herkenbare tekeningen te zien. Ieder drieluik heeft dezelfde opbouw als het verhaal. De eerste tekening links is een beeld van de zoektocht van Meisje Bloem in de dozen op de zolder. De middelste tekening geeft een beeld van het spel dat ze daarna speelt inclusief de ‘decorsetting’ van het spel van Meisje Bloem op de zolder. Deze is niet werkelijk op de zolder aanwezig maar in haar verbeelding. In de derde tekening trekt ze de conclusie en past ze die toe op een andere situatie in haar leven.
Net als in de drieluiken van bijvoorbeeld de Vlaamse primitieven zit er een verhaal in de tekeningen van het prentenboek. Bij de oude schilderijen is het vaak een verhaal uit de bijbel wat er niet vaak direct bij wordt geschreven. De drie panelen vormen samen een eenheid door vorm en beeld maar zijn ook drie losse schilderijen.
De tekeningen in “Meisje Bloem” zijn ook losse tekeningen maar vormen met elkaar iets extra’s als drieluik van het verhaal.
In elke tekening is duidelijk dat het verhaal zich afspeelt op een zolder door een suggestie van dakspanten, maar er staat niet meer op dan wat nodig is voor het verhaal.
Alle tekeningen zijn door auteur en tekenaar Clémence Leijten in zwart-wit getekend op A4 formaat met zwarte inkt.
Alle tekeningen per verhaal zijn direct na elkaar gemaakt om de sfeer vast te houden. Om het ‘spannender’ te maken zijn bij de vormgeving na het scannen de tekeningen uitgekaderd en afgestemd op het totaalbeeld en de onderlinge verhoudingen in de pagina van het boek. Het was een spannend proces om de tekeningen zó uit te kaderen dat ze niet alleen hun individuele kracht toonden, maar ook elkaar versterkten. Zij werden met elkaar een totaalbeeld, dat meer is dan de som der delen.
“Meisje Bloem” is het derde deel in de serie “Een leukere wereld”. De twee eerdere boeken zijn “Madame Poubelle” (2016) en “Meneer Boek” (2018), eveneens getekend en verteld door Clémence Leijten en uitgegeven door Joleijt.