Door Joris Leijten
Meisje Bloem vindt in een doos op de zolder een heus harnas. Meisje Bloem zegt: ‘Het is een harnas van een ridder.’ Meisje Bloem wil wel een ridder worden. Ze doet de ijzeren jas aan en zet de helm op haar hoofd. ‘Het is zwaar’, zegt ze. Meisje Bloem kan er bijna niet mee lopen en ze kan ook bijna niets zien. ‘Niemand kan me pijn doen,’ zegt ze. Meisje Bloem zegt: ‘Met deze ijzeren kleren aan ben ik niet meer bang.’ Meisje Bloem vindt de zware kleren handig. Ze zegt: ‘IJzeren kleren geven bescherming.’ Maar Bloem, hoe geef ik je nu een zoen? Meisje Bloem denkt dat dat niet kan. Meisje Bloem zegt dan: ‘Misschien moet ik deze zware kleren toch niet gebruiken.’ (41. Het harnas ) Hier schuilt veel achter. Mogelijk wordt Meisje Bloem gepest en getreiterd op school. Meisje Bloem is een bijzonder kind. Die graag nadenkt over de diepere vragen van het leven.
Ze speelt graag alleen op haar zolder. Ik kan mij voorstellen dat ze niet altijd wordt erkend door haar klasgenoten hoe mooi en origineel ze is. Dat blijkt ook uit het andere verhaaltje de “40. Zakdoek” waaruit blijkt dat ze niet mee mag spelen met haar klasgenoot Lara.
In kindergedachten is een harnas praktisch om zich tegen de boze buitenwereld te pantseren en te beschermen. Ik herken dat ook wel uit mijn eigen leven vroeger op de basisschool dat ik veel wilde wegduiken en verstoppen in bijvoorbeeld een harnas; ik zag al snel dat dat harnas geen oplossing bood, geen bescherming, omdat het pesten door ging. Bovendien ik had geen echt harnas, het harnas was figuurlijk. Mijn harnas was een afstandelijke houding. Maar Meisje Bloem, wat is dat dan, bescherming? Meisje Bloem denkt na over bescherming. Meisje Bloem zegt: ‘Bescherming is een muur. Die muur houdt tegen wat ik niet leuk vind. Achter die muur ben ik veilig.’ Meisje Bloem zegt: ‘Achter die muur kan mij niks gebeuren.’ (41. Het harnas) Ik trok een muur op om mij heen. Achter die muur was ik veilig, maar ik moest die muur omtrekken om wel te kunnen communiceren met de klasgenoten. Ik moest gaan luisteren naar de kinderen en iets vrijgeven van mijzelf; ik moest assertiever worden. Dat was de oplossing geweest, maar dat wist ik toen nog niet.
Het bijzondere verhaaltje van het harnas van Meisje Bloem en de diepere achtergronden hebben ons niet losgelaten. Clémence vond een prachtig bronzen zoutvaatje vogeltje met een klepje dat leek op een harnas. Een vogeltje dat in tien stappen van een timide vogeltje naar een zelfstandig vogeltje groeit Timide vogeltje : ( Stap 1.)… , los komt van zijn harnas ( Stap 6.)… en op uitvliegt ( Stap 10.). Aan de hand van tien tekeningen van dat vogeltje kun je de tien stappen zien die leiden tot assertief handelen. Het is een zogenaamde “Doeplaat Vogeltje” geworden.
“Het vogeltje” is op haar beurt weer een inspiratiebron geweest voor ons nieuwe leesboekje “Het harnas, over de wereld van Hidde²” Hidde is een jongen die zich ook terugtrekt op school en bang is dat de kinderen hem zullen slaan, maar hij wil wél graag meespelen. Daarom denkt hij dat een harnas hem zou kunnen beschermen omdat hij dan mee kan spelen, maar niet voelt als ze hem slaan. Hij trekt het harnas aan dat hij van zijn opa en oma voor zijn verjaardag heeft gekregen en gaat zo naar school, maar ook hij komt er achter dat een harnas niet de oplossing is. Een externe factor brengt uitkomst.
Hidde maakt in het leesboekje de 10 stappen door die ook het vogeltje doormaakt.
Voor kinderen hebben we daarom ook een “Doeplaat Hidde” gemaakt nu aan de hand van de plaatjes uit het leesboek.
Joleijt promoot het thema assertiviteit. Hidde, maar ook Meisje Bloem, zijn voorbeelden voor kinderen om zelfvertrouwen te leren. En voor volwassen, die ook assertiever willen worden.
- leesboekje “Het harnas, over de wereld van Hidde”(2022) met Lesbrief meer info joleijt.nl/harnas