Door Clémence Leijten
Boven in het huis van Meisje Bloem is een zolder. Daar gaat ze graag naar toe. Meisje bloem wijst om haar heen. Er staan allemaal dozen met spulletjes. ‘Die spullen liggen te wachten’, zegt ze. ‘Over die spulletjes denk ik na. Meisje Bloem zegt: ‘De zolder is mijn liefste plek in ons huis. Ik ben er vaak.’ Ze zegt: ‘Ik ben daar helemaal alleen. Ik kan op zolder doen wat ik wil.’ (2. De dozen.) Als je een boek schrijft als Meisje Bloem dan kijk je door haar ogen naar de wereld om haar heen. Spulletjes op haar zolder horen tot haar wereld en de mensen om haar heen.
In die dingen en die mensen om haar heen kan ik mij als volwassene verplaatsen. Er zijn dingen die ik niet kan bekijken door haar ogen en dat is bijvoorbeeld het begrip “vrede’. Wat beleeft een kind aan het begrip “vrede”; anders dan ze het lied “Vrede op aarde” zingt met Kerstmis; een lied dat ze misschien ook niet eens kent? En toch wil ik het kind betrekken bij dat begrip omdat het mij bezig houdt, het “Vredesweek”¹ is en het belangrijk is voor zijn toekomst. “Vrede” is een veelzijdig moeilijk begrip, hoe leg je een kind eenvoudig en gemakkelijk uit wat vrede is?
‘Vrede is leuk’ zou ik kunnen zeggen, maar dan moet ik uitleggen waaróm vrede leuk is. Mijn antwoord zou kunnen zijn: ‘Omdat je dan kunt doen, wat je wilt’. Voor de één is dat een ijsje kopen, voor de ander is dat naar het zwembad gaan, voor Meisje Bloem is dat op zolder spelen. En dan kom je tot de conclusie dat wat leuk is, voor ieder, wat ánders betekent. Als vrede en leuk synoniem zijn, dan betekent “vrede”, voor iedereen, ook wat anders.
Weet ik eigenlijk wat vrede is; wat vrede is voor mij? Het eerste waar ik aan denk is de toestand van normale politieke, staatkundige verhoudingen tussen landen, het ontbreken van oorlog dus. Dan, denk ik als tweede, aan kalmte. Kalmte in mijzelf, maar ook in mijn relatie met anderen: in vrede leven is dan leven in eensgezindheid, samenwerken, vrede in huis. Maar er is nog een betekenis die ik in mijn eigen leven nu ervaar, de betekenis van: vrede hebben met iets. Dat wil zeggen iets kunnen accepteren, genoegen nemen met iets, ondanks het feit dat je het misschien liever anders had gezien. Ik heb er vrede mee dat mijn man overleed. “Vrede” staat hier voor gewetensrust. Het rustige gevoel in mij ‘het is goed’, ook al had ik het liever anders gehad. Ik heb vrede gesloten met zijn dood, ik heb me met zijn dood verzoent. “Verzoenen” dat is een ouderwets woord, dat ik nu pas na lang weer eens gebruik. Verzoenen is in mijn geval de vrede in mij herstellen, de vrede die door de dood van mijn man, was aangetast, want ik verloor mijn lief.
“Verzoenen” misschien kan ik dat kinderen wél uitleggen vanuit deze ervaring: de kunst van het verzoenen, iets accepteren, genoegen nemen met iets, ondanks het feit dat ze iets liever anders hadden gezien. Dat is wel een mooi gereedschap voor een vreedzame toekomst. Want we zullen nooit allemaal het zelfde denken, we zullen nooit allemaal het zelfde doen. Er zullen nu eenmaal dingen gebeuren die niet leuk zijn. Dien ten gevolge zouden we nooit vrede kennen als we niet ook konden verzoenen.
Zou een zoen afgeleid zijn van het werkwoord “verzoenen”?
¹ Pax Vredesweek www.vredesweek.nl
